“Ons culturele hart bloedt”

Theater Agora, FlevoMeer Bibliotheek, Stichting de Kubus

Het voorstel van de 3 culturele instellingen, Theater Agora, Stichting de Kubus en FlevoMeer Bibliotheek, om poppodium Corneel in een slaapstand te zetten en te stoppen met de intendant amateurkunst is een direct gevolg van de zoveelste bezuinigingen opgelegd door de gemeenteraad, aldus de 3 culturele instellingen. Na jarenlange bezuinigingen op cultuur is ‘de grens nu bereikt’. Opnieuw met de kaasschaaf door de begroting lukt de instellingen niet meer. “Ons rest niets anders dan een stevige beslissing te nemen en onderdelen terug over te dragen aan de gemeente. Ons culturele hart bloedt!”, aldus Alex van Zijl, woordvoerder namens de 3 culturele instellingen en directeur-bestuurder van Stichting de Kubus..

De gemeenteraad stuurde in februari 2020 de instellingen op pad om een plan te maken dat zou leiden tot meer samenwerking onderling, meer efficiency én bovenal significante bezuinigingen. Later dat jaar stemde de gemeenteraad in met een bezuiniging van € 100.000,- in 2023 oplopend tot in totaal € 200.000,- in 2024. Afgelopen maand beantwoordden de 3 culturele instellingen de opdracht met een nieuwe toekomstvisie op de culturele infrastructuur en stelden voor om het poppodium Corneel gedurende de coronapandemie in een slaapstand te zetten en te stoppen met de intendant amateurkunst; beide onderdeel van Stichting de Kubus.

De drie partijen stellen voor om de geplande bezuinigingen eerder al om te buigen naar een herinvestering in de culturele infrastructuur door de oprichting van een cultuurloket. Door de (tijdelijke) sluiting van Corneel en het stoppen met de intendant amateurkunst kan dit jaar nog een besparing worden gerealiseerd van maximaal € 273.000,-. De 3 instellingen zijn jaar op jaar gekort. FlevoMeer Bibliotheek wordt in 2021 al geconfronteerd met een bezuiniging van € 100.000,- en Theater Agora staat het water door de coronacrisis aan de lippen. Dat is ook het geval bij poppodium Corneel, die maar 32 betalende bezoekers kan ontvangen in een podium dat geschikt is voor 400 bezoekers. Agora zou, zonder steunmaatregelen, dit jaar afstevenen op een tekort van € 500.000,-.

“Als je decennia achtereen bezuinigt op cultuur, dan raak je een keer de bodem. Die is nu bereikt”, aldus Van Zijl. “Het vlees op de botten is al jaren terug wegbezuinigd, nog verder bezuinigen brengt onze corebusiness in gevaar. Het is logisch dat we ons dan richten op onze kerntaak. Voor de Kubus betekent dit helaas dat we niet langer een poppodium en een intendant amateurkunst in de lucht kunnen houden. Het stoppen van deze 2 onderdelen is daarmee ook een statement naar de politiek. Als de gemeenteraad zich zorgen maakt over de culturele infrastructuur, dan zijn zij nu aan zet.”

De 3 culturele instellingen zijn het afgelopen jaar begeleid door onderzoeksbureau Berenschot en hebben alle denkbare scenario’s zeer intensief met elkaar onderzocht. “Daarbij hebben wij kritisch in de spiegel gekeken naar onszelf en alle scenario’s onderzocht”. Onderzocht werden o.a. een fusie, een shared service center, gebouwelijke integratie en opnieuw naar gezamenlijke inkoop voordelen. Hieruit bleek dat er nauwelijks verdere efficiencyvoordelen zijn te behalen. Uit voorbeelden elders in het land blijkt dat een fusie alleen voordelen oplevert als de 3 instellingen samen in één gebouw terechtkomen. “Met de huidige invulling van het Theaterkwartier is deze kans verkeken”, aldus Van Zijl.

De culturele instellingen besloten om de nieuwe bezuinigingen te beantwoorden met een stevige nieuwe visie over de culturele infrastructuur.
“Ons voorbeeld hebben we gevonden in Almere en Leiden, waar een stadsprogrammeur in de vorm van een Cultuurfonds zorgt voor de verbinding tussen alle culturele partijen. Zij zijn verantwoordelijk voor de culturele programmering. Dus een veel bredere samenwerking dan enkel Stichting de Kubus, Theater Agora en FlevoMeer Bibliotheek. Daarbij is het denkbaar dat de rol van de intendant amateurkunst, maar eventueel zelfs die van het poppodium wordt belegd in dat loket. Wij adviseren de gemeente echter om deze crisis ‘te benutten’ door het poppodium in een slaapstand te zetten en gedegen onderzoek te doen naar de ideale vorm en plek van het poppodium.”

“Voor de goede orde. Wij zien dit rapport als een noodkreet. Liever houden we het poppodium in de lucht, maar de gemeenteraad heeft de bezuinigingen goedgekeurd en dat heeft zo zijn consequenties. Het is als een huis waar je geen onderhoud aan pleegt, dan is het logisch dat het dak een keer begint te lekken, of erger de schuur instort”, aldus Alex van Zijl.